hücre zarından madde geçişi:1-pasif geçiş 2-aktif geçiş
pasif geçiş:enerji harcanmadan,çok yoğun ortamdan, az yoğuna geçiş vardır.enerji harcanmaz.cansız ortamda da gerçekleşebilir.
1-difüzyon
maddenin çok yoğun ortamdan az yoğun ortama enerji harcamadan geçişidir.
difüzyon hızını etkileyen faktörler;
-yoğunluk farkı artarsa difüzyon hızı artar
-sıaklık artarsa difüzyon hızı azalır
-difüzyon yüzeyinin genişliği artarsa difüzyon hızı artar
-molekül büyüklüğü artarsa difüzyon hızı azalır.
2-kolaylaştırılmış difüzyon
hücre zarındaki taşıyıcı proteinler yardımıyla gerçekleşir.enerji harcanmaz
3-ozmos
suyun çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçişidir(maddenin değil suyun arkadaşlar dikkat edin)suyun yarı geçirgen bir zardan
geçmesidir.
4-osmatik basınç:
suyun çok yoğunm ortamdan az yoğun ortama geçişi sırasında yarı geçirgen zara uyguladığı basınçtır
5-hipertonik ortam:
çözünmüş madde yoğunluğu hücreden daha fazla olan ortamdır.su yoğunluğu azdır
6-hipotonik ortam:
çözünmüş madde yoğunluğu hücreden daha az olanortamdır.su yoğunluğu çoktur.
7-izotonik ortam:
çözünmüş madde ve su miktarı eşit olan ortamdır.
8-plazmoliz:
hücrenin hipertonik ortamdaki suyunu kaybetmesidir(hücre zarından itibaren küçülür kofulda küçülür)
9-deplazmoliz:
plazmolize uğrayan bir hücrenin hipertonik ortama konularak kaybettiği suyu geri almasıdır.
10-turgor:
deplazmoliz durumundaki bir hücrenin daha fazla su alarak şişmesidir kofulun daha fazla su almasıyla hücrenin dışına bir başınç uygulanır buna turgor basıncı denir
turgor;
-bitkinin dik durmasını ve dirençli olmasını sağlar
-stomaların açılıp kapanmasını sağlar
-nasti hareketllerinin kaynağıdır. ( nasti:küstüm otuna dokununca yaprakların kapanmasıdır)
11-diyaliz:çözünmüş madde ile birlikte bir miktar çözücününde hücre zarına girmesidir
|